CHANSE: REMEDIS

dr inż. Łukasz Tomczyk – doktor filozofii – specjalność edukacja dorosłych (Uniwersytet Karola w Pradze), doktor nauk społecznych w zakresie pedagogiki (Uniwersytet Pedagogiczny), inżynier informatyki. Zajmuje się zagadnieniami:inkluzji cyfrowej, zachowaniami ryzykownymi wśród młodzieży zapośredniczonymi przez nowe media (ze szczególnym uwzględnieniem problematycznego użytkowania internetu), a także tematyką kształtowania kompetencji cyfrowych. ORCID: http://orcid.org/0000-0002-5652-1433

Konkurs “CHANSE – Transformations: Social and Cultural Dynamics in The Digital Age” to program koordynowany przez Narodowe Centrum Nauki (NCN). Konkurs był wynikiem współpracy sieci HERA oraz NORFACE. Realizuje go 27 instytucji z 24 państw europejskich. Łącznie złożono 366 wniosków, z których wyłoniono 26 nagrodzonych projektów. Celem przewodnim programu CHANSE jest przeprowadzenie konkursu, wyłonienie i finansowanie wysokojakościowych międzynarodowych projektów badawczych. Program CHANSE pozyskał grant o wartości 10 milionów EUR pochodzący z Programu Ramowego Unii Europejskiej Horyzont 2020. 

Jak Unia Europejska i programy przez nią proponowane w ogóle przyczyniają się do rozwoju nauki? Proszę o opowiedzenie o samym konkursie CHANSE. Jakie promuje on zasady? Jakie narzędzia dla współpracy międzynarodowej oferuje?   

Niemalże każde działanie, w które zaangażowani są partnerzy naukowi z różnych krajów Unii Europejskiej (i nie tylko) przyczynia się do rozszerzenia współpracy pomiędzy podmiotami z sektora akademickiego. Projekty badawcze finansowane ze środków EU to również doskonałe źródło do prowadzenia badań komparatystycznych oraz przede wszystkim podniesienia jakości, czy też zmiany spojrzenia na metody, techniki, narzędzia i procedury badawcze. Realizacja badań porównawczych jest szczególnie cenna w naukach społecznych, w tym w pedagogice, ponieważ działania tego typu na większą skalę bywają rzadkością ze względów organizacyjnych i finansowych. 

CHANSE jest zatem rozwiązaniem z jednej strony unikalnym (ze względu na sfokusowanie działań na tematykę dotyczącą rozwoju społeczeństwa informacyjnego). Z drugiej strony jest to potężna sieć badawcza wspierająca transfer wiedzy i umiejętności, a także zwiększająca widzialność podmiotów zajmujących się wąsko wyspecjalizowanymi tematami badawczymi na pograniczu wielu dyscyplin. CHANSE promuje zatem kilka elementarnych zasad związanych ze: współpracą europejską, użytecznością społeczną oraz podnoszeniem jakości badań w naukach społecznych i humanistycznych. 

Czym jest i na czym polega projekt REMEDIS – Redefinicja kompetencji medialnych i umiejętności cyfrowych?  

Projekt REMEDIS dotyczy jednej z kluczowych kompetencji jaką jest umiejętność intencjonalnego i pełnowymiarowego korzystania z nowych mediów. Wartością dodaną projektu jest transfer najlepszych praktyk w zakresie diagnozy i rozwoju kompetencji cyfrowych i medialnych ze szczególnym uwzględnieniem inkluzji cyfrowej wśród grup defaworyzowanych. Projekt charakteryzuje się wysokim poziomem współpracy ze środowiskiem lokalnym, w tym z instytucjami edukacyjnymi (edukacja formalna) i organizacjami pozarządowymi. Wszystkie te warunki oznaczają, że zostanie stworzone specyficzne środowisko umożliwiające intensywną, produktywną, opartą na wartościach i dowodach naukowych współpracę. Wpływ projektu będzie widoczny z perspektywy horyzontalnej (współpraca pomiędzy partnerami) oraz wertykalnej (współpraca członków konsorcjum z instytucjami z I, II, III sektora) w sześciu krajach objętych kompleksowym działaniem REMEDIS. Wymiana najlepszych praktyk pomiędzy partnerami europejskimi będzie realizowana poprzez działania mające na celu zmianę społeczną, analizy komparatystyczne oraz upowszechnianie wyników badań, rozwiązań metodycznych 
i najlepszych praktyk. 

Z kim będzie Pan współpracować w ramach zespołu w trakcie realizacji projektu?  

Projekt badawczy REMEDIS zakłada współpracę z uznanymi i cenionymi zespołami badawczymi zajmującymi się socjologią i pedagogiką mediów. Są to między innymi uczelnie z: Belgii (KU Leuven), Wielkiej Brytanii (London School of Economics and Political Science), Estonii (University of Tartu), Hiszpanii (University of the Basque Country), Finlandii (University of Helsinki oraz University of Jyväskylä), a także Polski (Uniwersytet Jagielloński). 

Całość działań jest koordynowana przez uznaną ekspertkę w zakresie socjologii nowych mediów prof. Leen d’Haenens z KU Leuven. Z kolei polskim zespołem będzie kierował dr inż. Łukasz Tomczyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego. 

Z jakich narzędzi będą Państwo korzystać w trakcie badań?  

W ramach projektu REMEDIS zostanie wykorzystana cała paleta możliwości tkwiących 
w ilościowych i jakościowych metodach, technikach i narzędziach dostępnych w ramach nauk społecznych. Triangulacja metod badawczych będzie obejmowała systematyczną analizę dokumentów (PRISMA) dotyczącą kompetencji medialnych i cyfrowych, diagnozę poziomu umiejętności cyfrowych z zachowaniem próby reprezentatywnej, a także cykl wywiadów 
z interesariuszami odpowiedzialnymi za rozwój kompetencji cyfrowych i medialnych 
w krajach zaangażowanych w REMEDIS. Użycie różnych metod, technik i narzędzi badawczych pozwoli scharakteryzować i porównać procesy umożliwiające swobodne funkcjonowanie w społeczeństwie informacyjnym zarówno na poziomie krajowym 
jak i międzynarodowym.

Jakie zastosowanie w przyszłości mogą mieć wyniki prowadzonych w ramach programu badań?  

Projekt posiada kilka obszarów zastosowań. Po pierwsze umożliwi sformułowanie uniwersalnych ram teoretycznych pozwalających na diagnozę kompetencji cyfrowych i medialnych w kilku europejskich krajach. Po drugie projekt stworzy okazję na porównanie najlepszych praktyk edukacyjnych umożliwiających skuteczną inkluzję cyfrową oraz podnoszących kompetencje pozwalających na swobodne, skuteczne i intencjonalne poruszanie się w świecie nowych mediów. Po trzecie projekt daje podstawy do wypracowania rozwiązań teoretycznych i diagnostycznych przydatnych nie tylko dla debaty akademickiej, lecz również dla synergicznych działań ukierunkowanych na zmianę społeczną w I, II i III sektorze. Generalnym celem projektu jest wzmocnienia zaplecza teoretycznego oraz zwiększenia synergii dla zrównoważonego rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Ten ogólny cel będzie nam przyświecał na każdym etapie realizacji projektu REMEDIS.  

Co Państwa badania mogą powiedzieć o współczesnej Europie?

Z perspektywy naukowca mogę powiedzieć tylko, że obecnie Europa stwarza olbrzymie szanse na prowadzenie złożonych badań (również w obszarze nauk społecznych) z wykorzystaniem rozproszonego potencjału wielu instytucji. Na przestrzeni ostatnich lat widoczny jest coraz wyraźniejszy udział polskich naukowców w działaniach, które do tej pory były zdominowane przez wiele lat przez zachodnie wiodące ośrodki naukowe. Bardzo cieszy mnie fakt, że możemy dzięki sieci CHANSE wzajemnie się inspirować, podnosić własne kompetencje metodologiczne oraz rozwiązywać ważne społecznie problemy.  

 

Wywiad przeprowadził Bartłomiej Małczyński.

Punkt EUROPE DIRECT Kraków prowadzony przez Instytut Polityk Publicznych. Działanie współfinansowane przez Unię Europejską.